Wat is intelligentieonderzoek?

Wat is intelligentie?

Op deze vraag is geen simpel antwoord te geven. Er bestaan veel verschillende omschrijvingen van ‘intelligentie’. Het heeft onder andere te maken met wat iemand allemaal weet en kan. En met bijvoorbeeld hoe makkelijk je nieuwe dingen kunt leren en problemen kunt analyseren om ze vervolgens op te lossen. Het zegt iets over hoe goed je doelgericht kunt handelen en of je goed bent in logisch nadenken en redeneren. Intelligentie heeft te maken met het gemak waarmee we de wereld om ons heen kunnen begrijpen en met allerlei verschillende situaties in onze omgeving kunnen omgaan. Intelligentie is een belangrijke (maar zeker niet de enige) voorspeller van schoolprestaties. Een intelligentietest bestaat uit vragen en opdrachten. Deze meten zowel aangeleerde kennis als begrip, inzicht en probleemoplossende vaardigheden. Bij intelligentieonderzoek wordt naar veel verschillende delen van het functioneren gekeken. Het geeft een beeld van de sterke kanten van jouw kind en laat ook zien met welke vaardigheden je kind misschien meer moeite heeft. 

De WISC-V

De WISC-V-NL is eind 2017 in Nederland uitgebracht. Sinds begin 2018 werkt ook Buro Bloei met deze vijfde editie van de Wechsler Intelligence Scale for Children (WISC). Deze intelligentietest is bedoeld voor kinderen van 6 t/m 16 jaar en bestaat uit veertien subtests die verschillende vaardigheden meten. Zo wordt er onder meer gekeken naar vaardigheden die een beroep doen op verbaal begrip (verworven woordkennis en het toepassen ervan), visueel ruimtelijk inzicht (visuele relaties begrijpen), het redeneervermogen, werkgeheugen en de snelheid waarmee informatie wordt verwerkt. Bij sommige onderdelen wordt dan ook de tijd bijgehouden. Net als bij de WISC-III zijn de opgaven oplopend in moeilijkheidsgraad en wordt er gekeken tot welk niveau het een kind lukt om mee te komen.    

WPPSI – IV-NL 

Voor het beoordelen van cognitieve vaardigheden van jonge kinderen maakt Buro Bloei gebruik van de vierde (=meest recente) editie van de Wechsler Preschool and Primary Scale of Intelligence (WPPSI-IV-NL), die in Nederland in 2020 is uitgebracht. Er zijn in deze vierde versie van de WPPSI-IV-NL belangrijke wijzigingen aangebracht die gebaseerd zijn op recent onderzoek over intelligentie. Zo is de theoretische basis herzien, zijn de normen geactualiseerd, zijn er nieuwe subtests en zijn nieuwe indexscores toegevoegd. De testmaterialen zijn herzien zodat ze meer aanspreken en de afname- en scoringsprocedures zijn aangepast om de bruikbaarheid van de test te vergroten. 

De WPPSI-IV-NL is een intelligentietest voor kinderen van 2½ t/m 6 jaar. Binnen dit leeftijdsbereik zijn er twee leeftijdsbanden die een verschillende set aan subtests maken. Namelijk 2:6-3;11 en 4;0-6;11 jaar. Bij de jongste kinderen kan worden gekeken naar Verbaal Begrip, Visueel Ruimtelijk inzicht en Werkgeheugen. Bij de kinderen vanaf 4 jaar kunnen daarnaast ook het Fluïde Redeneren en de Verwerkingssnelheid worden gemeten. De test is geschikt om in te zetten als start van een diagnostisch proces of bij een specifieke diagnostische vraag. 

Intelligentiescores bij jonge kinderen

Bij jonge kinderen moet een intelligentiescore vooral gezien worden als een globale inschatting van het niveau van cognitief functioneren en heeft het een tijdelijk karakter. Jonge kinderen zijn volop in ontwikkeling en dat geldt ook voor hun intellectuele mogelijkheden. Dit kan betekenen dat het zinvol kan zijn om soms na een bepaalde tijd opnieuw een intelligentieonderzoek te laten doen om te kijken wat de actuele stand van zaken is. Hoewel in principe op alle leeftijden bij een hertest aanzienlijke verschillen mogelijk zijn met een vorige meting, wordt meestal gezegd dat intelligentiescores vanaf ongeveer 8-jarige leeftijd vrij stabiel zijn. IQ-scores zijn ondanks de genoemde beperkingen echter niet zinloos; ze worden samen met de overige informatie gebruikt om jouw kind beter te begrijpen. Hierdoor kunnen adviezen gegeven worden over wat jouw kind nodig heeft en wie daarbij op welke manier kan helpen. 

Ten slotte

IQ-getallen krijgen vaak pas betekenis als je hierin andere zaken meeneemt zoals de omstandigheden rondom testafname, de observaties tijdens het onderzoek (motivatie, concentratie, vermoeidheid, enz.), schoolresultaten, of het kind de laatste tijd lekker in zijn vel zit, medicijngebruik, enz. De test geeft een schatting van het niveau van het kind van dat moment. Het kan soms een verklaring bieden voor hoe het de laatste periode is gegaan of helpen bij een voorspelling voor de nabije toekomst (bijvoorbeeld schoolniveau). Een IQ staat niet voor het leven vast en heeft meestal een geldigheidsduur van 1-2 jaar. Intelligentie kan ook binnen bepaalde marges ontwikkelen als een kind gestimuleerd wordt. 

Bronnen: © 2013 Drs. Yaron Kaldenbach, gz-psycholoog en Pearson Clinical .